|
|
| JFZ3005 | Gravite-Manyetik Prospeksiyon | 2+1+0 | AKTS:3 | | Yıl / Yarıyıl | Güz Dönemi | | Ders Duzeyi | Lisans | | Yazılım Şekli | Zorunlu | | Bölümü | JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ | | Ön Koşul | Yok | | Eğitim Sistemi | Yüz yüze | | Dersin Süresi | 14 hafta - haftada 2 saat teorik ve 1 saat uygulama | | Öğretim Üyesi | Prof. Dr. Aysel ŞEREN | | Diğer Öğretim Üyesi | Yok | | Öğretim Dili | Türkçe | | Staj | Yok | | | | Dersin Amacı: | | Öğrenciye gravite ve manyetik prospeksiyon için potansiyel teori hakkında temel bilgileri vermek. |
| Öğrenim Kazanımları | PÖKK | ÖY | | Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler : | | | | ÖK - 1 : | Gravite-manyetik jeofizik aramaları dizayn ederek özel bir arama hedefi için teknikleri adapte edebilme. | 1,2,3,4,5,6,7,8,11 | 1 | | ÖK - 2 : | Muhtelif gravite-manyetik tekniklerle elde edilmiş jeofiziksel tepkileri modellemek için bilgisayar programları yazabilme. | 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11 | 1 | | ÖK - 3 : | Gravite-manyetik yöntemlerde elde edilen saha verilerini işleyip yorumlayabilme. | 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11 | 1 | | PÖKK :Program öğrenim kazanımlarına katkı, ÖY : Ölçme ve değerlendirme yöntemi (1: Yazılı Sınav, 2: Sözlü Sınav, 3: Ev Ödevi, 4: Laboratuvar Çalışması/Sınavı, 5: Seminer / Sunum, 6: Dönem Ödevi / Proje),ÖK : Öğrenim Kazanımı | | |
| Gravite ve Manyetik Konularının temelini teşkil eden Potansiyel teorinin temeli esas alınarak, çok değişik model geometrilere ait değişik matamatiksel yorumlarla, gerekli görülen toleranslarda kullanılarak, genel yada özel algoritmaların oluşturulmaları, bu algoritmaların birbirleriyle karşılaştırılmaları, özel geometrik şekiller için oluşturulan akgoritmaların, tolerans sınırlarının model hesaplarıyla testi ve geçerliliklerinin tesbiyi, sayısal olarak yapılan yukarı uzanımlar ve türevler gibi hesapların algoritmalarının oluşturulması, bu algoritmaların geçerliliklerinin, analitik olarak gerçek model geometriler için hesaplanan değerlerle karşılaştırılması ve geçerliliklerinin tesbit. Her algoritmanın uygulamalarda kullanılması, jeomanyetik alan ölçülerinin yorumlanması, manyetik alanın yukarıya ve aşağıya doğru uzanımı, modellerle yorumlamalar, bilgisayar uygulamaları vs. gibi işlemleri dersin içeriğidir. |
| |
| Haftalık Detaylı Ders Planı | | Hafta | Detaylı İçerik | Önerilen Kaynak | | Hafta 1 | Potansiyel teorisine giriş, gravite yönteminin temelleri, fizik prensipler, gravite (Newton) potansiyeli, Laplace, Poisson denklemleri | | | Hafta 2 | Gravitenin yeryüzündeki değişimi, geoid, Bouguer anomalinin hesaplanması (düzeltmeler), enlem düzeltmeleri ve örneklerle karşılaştırılmaları, yükseklik düzeltmesi (serbest hava ve Bouguer pilakası düzeltmesi) algoritmalarının çıkarılışı | | | Hafta 3 | Topografya düzeltmesi algoritmasının çıkarılışı, gel-git düzeltmesi, izostazi düzeltmesi(Airy ve Pratt) | | | Hafta 4 | Düzeltmelere örnekler. İlgili proğramların kullanılışı, Airy hipotezine göre izostazi hesapları, rejyonal rezüdiel anomali ayrımı (grafik-elle yuvarlatma, ortalama değer yöntemi, polinom uydurma, polinom yüzeyine uydurma ve örnek hesaplar, rezüdiel anomalinin yorumu | | | Hafta 5 | Basit geometrik şeklerinin anomalileri, küre yada nokta kütle algoritmaları, ilgili proğramlarla bunların kütle ve değişik algoritmalarla derinlik hesapları, bunların grafik üzerinde gösterilmesi, yarı sonsuz yatay yada sınırlı uzunlukta yatayla alpha açısı yapan (t) kalınlığında ince bir tabakanın gravite anomalilerinin algoritmalarının çıkarılışı, ilgili proğramların kullanılışıyla uygulamalar, grafiğe döküm ve yorumları | | | Hafta 6 | İnce uzun bir tel kütle yada yatay silindirin algoritmasının çıkarılışı ve ilgili proğramlarla örnek çözümler, değişik derinlik ve kütle hesabları, ayrık gravite değerlerinden ikinci türev algoritmasının çıkarılışı, ilgili proğramlar kullanılarak değişik algoritmalarla sayısal örnekler ve bunların aynı model için analitik olarak hesaplanan gerçek ikinci türevle karşılaştırılmaları ve geçerliliklerinin tesbiti | | | Hafta 7 | Yüzey yoğuluk kavramı, ayrık gravite değerlerinden yukarı ve aşağı uzanım algoritmalarının çıkarılışı, ilgili proğramlar kullanılarak değişik algoritmalarla sayısal örnekler ve bunların aynı model için analitik olarak hesaplanan gerçek ikinci türevle karşılaştırılmaları ve geçerliliklerinin tesbiti, gratüküller yöntemi | | | Hafta 8 | Düşey kesiti dikdörtgen olan kütlelerin gravite algoritmalarının çıkarılışı, ilgili proğramlar kullanılarak değişik model hesaplamaları, bu algoritmanın kullanılmasıyla ince tabaka algoritmasının testi ve tolerans sınırlarınının tesbiti | | | Hafta 9 | Arasınav | | | Hafta 10 | Değişik model hesaplamaları (gravite ve düşey-yatay ikinci türevlerin hesabı) ve bunların birbirleriyle karşılaştırılmaları, grafiklerinin çizimleri ve bunların yorumları, Antiklinal yada senklinaller için gravite ve ikinci türev hesapları, gelişi güzel 2b-modellerin poligon olarak tanımı bunların geoid ve gravite algoritmasının çıkarılışı, ilgili proğramlarla değişik model hesapları ve diğer özel algoritmaların testi | | | Hafta 11 | Değişik modelgeometri definisyonları, en ideal definisyonun seçimi ve ilgili proğramlar kullanılarak aynı sonuçlara ulaşılmasıMagnetik yöntemlerin esasları,arz magnetik alanının bileşenleri, gravite magnetik arasındaki ilişkiler, fizik prensipler ve magnetik parametrelerin tanımları, birimler, magnetizma ve türleri, Curie sıcaklığı, Histerezis çevirimi eğrisi, magnetik süsebtibilitenin tesbit yöntemleri | | | Hafta 12 | Tek magnetik kutubun magnetik potansiyeli ve bundan magnetik alan bileşenlerinin çıkarılışı, yatay yada düşey duran dipollerin özel algoritmalarının, yatayla alpha açısı yapan dipolün değişik pozisyonlardaki genel algoritmalarının çıkarılışları, ilgili proğramlar kullanılarak aynı dipoller için magnetik alan bileşenlerinin hesabı ve özel algoritmaların genel algoritmayla testi ve geçerlilik sınırlarının tesbiti. | | | Hafta 13 | Değişik magnetik model hesaplamaları, grafiklere döküm ve bunların algoritmik ve geometrik olarak yorumları, kürenin magnetik alan bileşenlerinin algoritmasının çıkarılışı, çizgisel magnetik kutup algoritması | | | Hafta 14 | Değişik modeller için ilgili proğramlar kullanılarak, magnetik alan bileşenlerinin hesaplanması, grafiğe dökümleri, algoritmik ve geometrik yorumları | | | Hafta 15 | Gravite ve magnetik anomaliler arasındaki Poisson bağıntısı, magnetik aletle arazi uygulaması ve laboratuarda süsebtibilite ölçümü | | | Hafta 16 | Dönem sonu sınavı | | | |
| 1 | Çavşak, H., Basılmamış Ders Notlar, KTÜ, Trabzon. | | | 2 | Jacoby, W.R., Smilde, P., 2009 Gravity Interpretation: Fundamentals and Application of Gravity Inversion and Geological Interpretation, Springer, US. | | | |
| 1 | Telfort, W.M., et all., 1991, Applied Geophysics | | | 2 | Friedrich, B., et all., 1985, Angewandte Geowissenschaften | | | |
| Ölçme Yöntemi | | Yöntem | Hafta | Tarih | Süre (Saat) | Katkı (%) | | Arasınav | 9 | 19/11/2010 | 2 | 50 | | Dönem sonu sınavı | 16 | 12/01/2011 | 2 | 50 | | |
| Öğrenci Çalışma Yükü | | İşlem adı | Haftalık süre (saat) | Hafta sayısı | Dönem toplamı | | Yüz yüze eğitim | 3 | 14 | 42 | | Sınıf dışı çalışma | 3 | 14 | 42 | | Arasınav için hazırlık | 6 | 1 | 6 | | Arasınav | 2 | 1 | 2 | | Uygulama | 1 | 14 | 14 | | Ödev | 1 | 5 | 5 | | Dönem sonu sınavı için hazırlık | 10 | 1 | 10 | | Dönem sonu sınavı | 2 | 1 | 2 | | Toplam Çalışma Yükü | | | 123 |
|