|
|
| MDM3000 | Kaya Patlatma Teknolojisi | 2+0+0 | AKTS:3 | | Yıl / Yarıyıl | Bahar Dönemi | | Ders Duzeyi | Lisans | | Yazılım Şekli | Zorunlu | | Bölümü | MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ | | Ön Koşul | Yok | | Eğitim Sistemi | Yüz yüze , Laboratuar Çalışması | | Dersin Süresi | 14 hafta - haftada 2 saat teorik | | Öğretim Üyesi | Prof. Dr. Ayhan KESİMAL | | Diğer Öğretim Üyesi | Yok | | Öğretim Dili | Türkçe | | Staj | Yok | | | | Dersin Amacı: | | Bu dersin amacı öğrencilere delme teknolojisi ve patlayıcının açığa çıkardığı enerji ve yaptığı işin fiziksel ve kimyasal işlevini genel bilgi olarak sağlamak, pratik uygulamalar için gerekli şarj miktarı ve tasarımının temel prensiplerini yerine getirmek, bu metodun patlatmalı kazı, tünel açma ve benzeri uygulamalarda kullanımına yönelik örnekler vermektir. |
| Öğrenim Kazanımları | BPKK | ÖY | | Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler : | | | | ÖK - 1 : | yerüstü ve yeraltı kazılarda yaygın olarak uygulanan delme patlatma dizaynının anahtar parametrelerini anlayabilecek. | 1,2 | 1 | | ÖK - 2 : | kaya patlatmalarında, maksimum verim ve iyi parçalanmayı da içerecek şekilde delme patlatmaya olan gereksinimi açıklayabilecek. | 1,2 | 1 | | ÖK - 3 : | kaya patlatmanın temel bilgi ve uygulamalarını anlayacak. | 1,11 | 1 | | ÖK - 4 : | kontrolsuz patlatma ile ilgili çevresel riskleri tayin edebilecek. | 2,11 | 1 | | ÖK - 5 : | patlatmadan kaynaklanan enerji, aşırı zemin basıncı ve yer sarsıntısının etkilerini özetleyebilecek. | 1,2,11 | 1 | | ÖK - 6 : | patlatmanın etkilerini kontrol etme ve izleme yöntemlerini anlayabilecek. | 11 | 1 | | ÖK - 7 : | patlatmanın etkilerinin kayıt veya kontrol altına alındığı andaki işlemlerini, ölçüm veya kontrol metodlarını: kabul edilebilir değerleri (standartları), hava şoku, toz ve kaya fırlaması gibi çevresel etkilerini açıklayabilecek. | 1,2,11 | 1,4,6 | | ÖK - 8 : | değişik kaya malzemelerinde elverişli patlatma paterni ve geometrisini dizayn edebilecek. | 1,2,11 | 1 | | ÖK - 9 : | yapıların patlatmalı yıkımı ve kontrollü patlatma ilkelerini tasarlayabilecek. | 1,2,11 | 1 | | BPKK :Bölüm program kazanımlarına katkı, ÖY : Ölçme ve değerlendirme yöntemi (1: Yazılı Sınav, 2: Sözlü Sınav, 3: Ev Ödevi, 4: Laboratuvar Çalışması/Sınavı, 5: Seminer / Sunum, 6: Dönem Ödevi / Proje),ÖK : Öğrenim Kazanımı | | |
| Kayaların mukavemeti ve parçalanma özellikleri, kayalarda delik delme, patlayıcılar, şok dalgaları ve detonasyonlar, patlayıcı performansı, başlatıcı sistemler, yeryüzü, yeraltı ve tunnel açma patlatmalarında şarj hesaplama prensipleri, kayalarda gerilme dalgaları, kaya kütle hasarı ve parçalanma, kontur patlatmaları ve kaya patlatmalarının bilgisayar uygulamaları, patlatmanın çevresel etkileri: yer sarsıntısı, hava şoku, kaya fırlaması, toz ve çevresel etkileri monitor ile izleme metodları, patlatmalı yıkım, kontrollü patlatma. |
| |
| Haftalık Detaylı Ders İçeriği | | Hafta | Detaylı İçerik | Önerilen Kaynak | | Hafta 1 | Kayaçların mukavemet ve kırılma özellikleri | | | Hafta 2 | Kayaçlarda mekanik delik delme | | | Hafta 3 | Patlayıcılar | | | Hafta 4 | Şok dalgalar ve detonasyon, patlayıcı performansı | | | Hafta 5 | Başlatıcı sistemler | | | Hafta 6 | Yüzey patlatmalarında şarj hesapları | | | Hafta 7 | Tünellerde şarj hesapları | | | Hafta 8 | Arasınav | | | Hafta 9 | Kayaçlarda stress dalgaları, zararları ve parçalanma | | | Hafta 10 | Kontur patlatmalar | | | Hafta 11 | Patlatmadan kaynaklanan yer titreşimleri, deplasman, ivme ve frekans değerleri ve bu parametrelerin sismograf ile ölçümü | | | Hafta 12 | Sismograf ölçüm sonuçlarının değerlendirilmesi | | | Hafta 13 | Kontrollu patlatma teknikleri ve ülkemiz ve dünyadaki yasal uygulamaları | | | Hafta 14 | Kaya fırlaması, zehirli gazlar, emniyet, önlemler ve kurallar | | | Hafta 15 | Yapıların (bina, vb.) yıkımı ve kontrollü patlatma ilkeleri | | | Hafta 16 | Dönem sonu sınavı | | | |
| 1 | Kesimal, A. 2021, Kaya Patlatma Teknolojisi Ders Notları. | | | |
| 1 | Persson, P.A., Holmberg, R, Lee, J. 1994, Rock Blasting and Explosive Engineering, CRC Pres LLC, 535 p. | | | 2 | Jimeno, C.L., et al., 1995, Drilling and Blasting of Rocks, A.A. Balkema, Rotterdam, Brookfield, 391 p. | | | 3 | Hopler, R.B., 1998, Blasters? Handbook, 17th edition, International Society of Explosive Engineering, Ohio, 741 p. | | | |
| Ölçme Yöntemi | | Yöntem | Hafta | Tarih | Süre (Saat) | Katkı (%) | | Arasınav | 8 | | 1.5 | 50 | | Dönem sonu sınavı | 16 | | 1.5 | 50 | | |
| Öğrenci Çalışma Yükü | | İşlem adı | Haftalık süre (saat) | Hafta sayısı | Dönem toplamı | | Yüz yüze eğitim | 2 | 14 | 28 | | Sınıf dışı çalışma | 2 | 9 | 18 | | Arasınav için hazırlık | 1 | 6 | 6 | | Arasınav | 1.5 | 1 | 1.5 | | Ödev | 10 | 1 | 10 | | Dönem sonu sınavı için hazırlık | 2 | 10 | 20 | | Dönem sonu sınavı | 1.5 | 1 | 1.5 | | Toplam Çalışma Yükü | | | 85 |
|